De belofte van De Grote Vakantie

De vakantie staat weer voor de deur en na de laatste restjes werk in tijdsnood afgerond te hebben, zijn we klaar voor de rust. De zo welverdiende rust en ontspanning die De Grote Vakantie ons belooft. Eindelijk weer tijd om eens een boek te lezen, wat van de wereld te zien, te genieten van echtgenoot(o)t(e) en kinderen, de boel de boel te laten en bij te tanken.

De grote belofte van De Vakantie wekt hoge verwachtingen. Want dan gaat het gebeuren, dan is er weer tijd om te ontsnappen aan de hectiek van alledag en we kijken er al weken, zo niet maanden, naar uit. Met grootste plannen: alles waar in het afgelopen jaar geen tijd voor was wordt ingehaald. Of juist niet, is er alleen de wens om bij te komen, uit te rusten, een beetje tijd voor jezelf.

Juist de grote verwachtingen over de vakantie zorgen ervoor, dat deze uiteindelijk niet de belofte die het in zich droeg, waarmaakt. Ineens zit je 3 weken met je gezin op elkaars lip en kom je er achter, dat dat langs elkaar heen leven helemaal zo gek nog niet was. Ineens steken impliciete en weggedrukte ergernissen de kop op, patronen die nog enigszins functioneel zijn in het dagelijkse leven blijken in de relatieve vrijheid van de vakantie ineens niet meer zo functioneel. Er moet onderhandeld worden, over de bestemming, de invulling van de dag, waar er wordt gegeten, hoeveel er wordt uitgegeven, hoe de kinderen worden beziggehouden  en hoe en of je je dan eindelijk eens terug kunt trekken met dat dikke boek.

Ook had je je zo voorgenomen om echt niet aan je werk te denken, maar je gedachten worden er toch steeds naar toe getrokken. Misschien omdat je altijd bereikbaar moet (wilt?) zijn, misschien omdat je je afvraagt of je wel doet wat je echt wilt doen. En je maar niet kunt bedenken waarvoor je je het hele jaar zo hard hebt ingezet? Omdat het je niet veel anders oplevert dan stress, weinig tijd en een baas of klant die toch nooit tevreden is.

Naast deze ietwat treurige scenario's zijn er gelukkig ook uitzonderingen: vakanties die wel leveren wat ze beloofden: rust, ontspanning, momenten van geluk. Maar het frappante is, welk scenario je ook treft, er wordt in deze periode wel wat op gang gebracht. Want zowel in een tijd van rust en ontspanning als in tijden van crisis, ga je jezelf vragen stellen over de invulling van je leven. Is dit het leven dat ik wil? Qua werk, qua relatie, qua (gebrek aan) vrije tijd en hobbies etc.

Niet voor niets is er na de zomervakantie een piek te zien bij (relatie)therapeuten, echtscheidingsadvocaten en loopbaancoaches. De Grote Vakantie als periode van bezinning, die dus niet zelden beweging en verandering brengt.

Vraag is: waarom wachten tot de vakantie? Is het niet een cadeautje aan jezelf om af en toe een stil te staan in plaats van maar te blijven rennen, ook buiten de vakantieperiode? Als een vorm van zelfzorg?

Because you're worth it!

Over De Liefde

Geen enkel thema wordt zoveel bezongen, beschreven, verfilmd, bejubeld en betwijfeld als De Liefde.

De Liefde.... Soms groots en meeslepend of juist klein, teder, warm en fijn, maar vaak ook moeizaam, onbeantwoord, verdrietig en ingewikkeld.

We hebben nog steeds een romantisch beeld van De Liefde, vooral in Disney-films wordt deze breed uitgemeten. Boy meets Girl, er komen wat externe moeilijkheden op hun pad, maar De Liefde overwint uiteindelijk alles. Simple as that!

De realiteit laat echter een heel ander beeld zien. Singles die er maar niet in slagen de juiste partner te vinden, die aan alle criteria op het wensenlijstje voldoet. Getrouwde stellen, meegezogen in de hectiek van alledag, die amper meer tijd voor elkaar vinden (lees: maken) en uit elkaar groeien. Datende mannen en vrouwen, die de relatie wel willen aangaan, maar niet durven, om wat voor reden dan ook. Kijk maar om je heen en je ziet het gebeuren.

Uiteindelijk ploeteren we dus maar een beetje voort met z'n allen, misschien ook wel omdat niemand nu precies weet wat De Liefde precies omhelst. Of wat je er van mag of kan verwachten. 

Hoe verhoudt de liefde voor jezelf zich ten opzichte van de liefde voor de ander? Hoeveel geef je in je relatie en hoeveel mag je terug vragen? Wat verwacht je van jezelf, en van de ander? Kun je het wel zo economisch en klinisch benaderen? Wat is de rol en waarde van de ratio in De Liefde? En van je hart? Mag je daarop vertrouwen? 

En laten we eerlijk zijn. Het is al een hele uitdaging om je eigen rol, behoeften en waarden in het leven te bepalen en je eigen kwetsbaarheden, angsten en afhankelijkheden te onderzoeken en ermee om te gaan. En vervolgens moet je het ook nog eens zien te rooien met die andere persoon, met zijn/haar eigen identiteit, geschiedenis, ervaringen en wensen. En dan heb ik het nog niet eens over allerlei praktische obstakels die in relaties een rol kunnen spelen.

Gaan we daarom die uitdaging maar niet meer aan? Integedeel! We blijven proberen die ideale partner te vinden danwel te behouden. Stoten bij tijd en wijle onze neus, maar krabbelen weer op en blijven erin geloven dat het kan. Of soms juist niet totdat toch weer een mooie kans zich voordoet. En we ons er weer volop instorten.

Is dat erg? Je laten meevoeren door het 'pepetuum mobile' van De Liefde? Die uit het 'niets' energie opwekt, een levenskracht, een bron van vreugde en geluk, en soms een bron van verdriet en twijfel. 

Nee, want bovenal is De Liefde een bron van wijsheid, van zelfkennis, waardoor je leert wie je bent, wat je wilt en hoe je je leven vorm geeft. Tenminste, als je je laaft aan de lessen die De Liefde je te bieden heeft en je niet bang bent af en toe eens een gifbeker leeg te drinken. 

What doesn't kill you makes you stronger! 

Hart of hoofd?

Volg je hart! Doe wat goed voelt! Vertrouw op je intuïtie! 

Hoe vaak zeg je dat niet tegen jezelf...of tegen een ander? Dat je vooral moet doen wat je hart of gevoel je ingeeft, je intuitie, dat ongrijpbare gevoel in je onderbuik. Want dit zou de afspiegeling zijn van je kern, je eigen echte waarheid, je meest eigen 'ik', je identiteit zo je wilt.

En hoe ironisch is het dat deze overtuigingen of 'beliefs' zich als woorden aan je opdringen, in je hoofd dus. In dat alsmaar denkende hoofd, dat geen aan- en uit-knop kent, dat maar door blijft ratelen, door blijft malen. 

Dat denkende hoofd, dat wordt gezien als een orakel, dat het altijd bij het rechte eind heeft. Want gedachten zijn woorden en woorden zijn tastbaar te maken, grijpbaar. En eindeloos te analyseren, te weerleggen, te beamen, te wijzigen. Ze worden gewikt en gewogen totdat er een 'juiste' conclusie kan worden getrokken. 

Dit denkproces lijkt goed, het is rationeel en rationeel staat hoog aangeschreven. Rationeel betekent namelijk: redelijk, verstandelijk, weloverwogen, gebaseerd op wetenschappelijke redenering, meetbaar. En daar kun je mee aankomen bij de buitenwacht. En bij jezelf: wanneer je alles weloverwogen hebt beredeneerd, wat kan er dan verkeerd zijn? Dat geeft veiligheid, houvast en een gevoel van controle. Alles wat een mens in het algemeen heel prettig vindt. 

En dan kun je het best een tijdje uithouden: in die vervelende baan, in die saaie opleiding, in die onbevredigende relatie. Of welke andere situatie dan ook, waar je je eigenlijk niet helemaal senang bij voelt, die eigelijk niet zo bij je past, waar je uiteindelijk niet blij of gelukkig van wordt. 

De kracht van het verstand, de ratio, is groot en sterk overgewaardeerd in deze maatschappij. Volg je je intuitie en je gevoel, dan word je toch snel gezien als een zweefteef, een hysterisch wicht of op zijn minst als 'een tikje vaag'. "Het voelt goed" telt niet als uitleg; je moet toch tenminste een beredeneerd en weloverwogen (lees: rationeel) verhaal kunnen afsteken waarom je bepaalde besluiten neemt of je bepaalde wegen inslaat. 

Om verantwoording af te leggen aan de buitenwereld....of toch vooral ook aan jezelf? 

Omdat je er zelf eigenlijk ook niet zo in gelooft.

Een waterval van gedachten

Iedereen heeft er wel eens last van, dat je hoofd op hol lijkt te slaan. Gedachten gaan met je op de loop, ze blijven onophoudelijk rondjes cirkelen in je hoofd, er komt geen einde aan en het ergste nog: het leidt tot niets. Ja, tot een slechte nachtrust, een prikkelbaar humeur of stress en onrust.

In de volksmond worden gedachten, en het verstand,  hoog aangeslagen. Denk aan de uitdrukking: "je gezonde verstand gebruiken." Het lijkt alsof alles te beredeneren, te overdenken, te analyseren is en je verstand de beste leidraad is in je leven.

Je verstand vertelt je vele verhalen; gebeurtenissen uit het verleden worden gereconstrueerd, scenario's voor de toekomst uitgebreid beschreven. En hoewel sommige verhalen je kunnen inspireren, moed kunnen geven of blij
kunnen maken, zijn er vaak ook verhalen die het tegendeel doen. Die je ondermijnen, je tegenwerken, je zorgen baren, je onrust geven.

Deze verhalen, deze gedachten zijn woorden in ons hoofd. En deze woorden kunnen net zo krachtig zijn als de werkelijkheid zelf: je neemt ze voor waar aan en gaat er heilig in geloven.

Maar hoewel er grote waarde aan het verstand wordt gehecht, zijn gedachten uiteindelijk toch maar 'gewoon' gebeurtenissen. Gebeurtenissen die komen en gaan. Ze laten zich weliswaar niet zomaar sturen of wegjagen, maar vaak is het al genoeg te erkennen dat ze er zijn. En erop te vertrouwen dat ze ook wel weer weggaan.

Vergelijk het met een waterval: je kunt de stortvloed aan water over je heen laten komen en je laten meesleuren door het geweld van het water. Ook kun je proberen om achter de waterval te gaan staan en de stralen te bekijken. Je hoort en voelt weliswaar de kracht van het water, maar deze raakt je niet en je wordt er zeker niet door mee getrokken. Ze verdwijnt vanzelf, de diepte in. En jij kunt je pad vervolgen op naar een nieuw mooi uitzicht.

Veerkracht

Ken je dat? Van die momenten in je leven, dat je denkt: nu kan ik het echt niet meer aan. Het leven is niet altijd maakbaar, sommige vervelende dingen gebeuren nu eenmaal. Een verbroken relatie, het overlijden van een dierbare, het verliezen van je baan. Niets voor niets staan deze gebeurtenissen in de top 10 van 'Major Life Events', gebeurtenissen die veel stress veroorzaken.

De ene mens kan er beter mee omgaan dan de andere. Sommigen ontwikkelen depressieve gevoelens, boosheid, stress. Anderen ervaren deze gevoelens ook wel, maar weten er toch mee om te gaan en staande te blijven. Vaak wordt na zo'n periode zelfs gezegd, dat men er eigenlijk sterker is uitgekomen.

Want wat gebeurt er nou eigenlijk met je als zo'n situatie optreedt?

Wanneer je een heftige gebeurtenis meemaakt, dan worden vaak je diepste angsten weer wakker geschud. Angsten, waar je mee had leren leven en wellicht had weggestopt, maar die toch wel een belangrijke kern van jezelf vormen. Angsten vanuit je jeugd, je kindertijd, toen je nog afhankelijk was van je ouders of andere belangrijke volwassenen. Je wordt als het ware weer even teruggezet in de tijd; je kan je weer alleen, eenzaam en bang voelen, als een klein kind dat nog niet weet hoe het zichzelf kan verweren, zichzelf staande kan houden. De zekerheden die je als volwassene had opgebouwd blijken uiteindelijk geen zekerheden te zijn. En de grond lijkt onder je voeten weg te zakken...met alle emoties van dien.

Het goede nieuws is, dat je geen kind meer bent, je bent volwassen. Als volwassene kun je beter de afstand bewaren en de situatie overzien. Je hebt het bewustzijn om je innerlijk, je gevoelens en je angsten te onderzoeken. Niet door er voor weg te lopen of ze te ontkennen, dan komen ze als een boemerang weer terug, maar door ze onder de loep te nemen. Wat gebeurt er met me? Waar doet me dit aan denken? Hoe ziet en ervaart het kind in mij deze situatie en welke behoefte had dit kind? Een behoefte waarin wellicht in de jeugd niet is voorzien, en die je nu als volwassene probeert te bevredigen.

De pijn zal er nog steeds zijn, het zijn niet voor niets 'Major Life Events', maar door de dingen van een afstand te bekijken, zal je in staat zijn de emoties niet de overhand te laten nemen. En realiseer je je dat je over veerkracht beschikt, een kracht die je helpt weer op te krabbelen, je zelfvertrouwen op te bouwen, verdriet te verwerken. Je realiseert je dat je niet je angsten en emoties bent, maar veel meer dan dat. De acceptatie van de pijn, het verdriet, de angsten, dat die er mogen zijn en je je er niet tegen hoeft te verzetten, zorgt ervoor dat deze draaglijk worden en zullen vervagen.

En wat als het toch ondraaglijk lijkt? Schrijf het van je af...alleen of onder begeleiding! Kijk anders eens op www.mindfulanalysis.nl.

De Geluksmanager

Wat wil je later worden? Nou, Chief Happiness Officer!

De wereld wordt steeds een stukje gekker, bekruipt mij de gedachte, wanneer ik in een artikel in De Volkskrant lees dat er in Amerikaanse bedrijven zoiets bestaat als een Chief Happiness Officer. Dat lijkt me nogal een klus, ervoor zorgen dat iedereen in je bedrijf gelukkig is.

Mooi streven hoor, daar niet van, je gunt toch alle mensen geluk. En dan is het mooi meegenomen dat je bedrijf er beter van wordt. Maar wat is geluk dan eigenlijk? Bestaat dat wel: structureel en onophoudelijk gelukkig zijn? En hoe bereik je dat? Heeft dat begrip dan voor iedereen dezelfde betekenis? En vooral: zit je erop te wachten dat de Chief Happiness Officer van je bedrijf zich met jouw geluksgevoel bezig houdt?

Ik zie hem (haar) al aankomen....: "Zeg, ben jij wel gelukkig? Je MOET gelukkig zijn, dat is goed voor ons bedrijf. Voor jou ook natuurlijk......dus hoe kunnen wij je helpen"?

"Nou, wellicht kun je mijn relatieproblemen oplossen? Of ervoor zorgen dat we geen financiele zorgen meer hebben? Of voor mijn demente moeder zorgen? Meer vrije tijd bieden, zodat ik lekker kan kantklossen, punniken of andere gelukzalige dingen doen?"

In een tijd, waar veel mensen toch vooral erop zijn gericht hun baan te behouden, lijkt me een jaarslaris van een Chief Happiness Offcier toch een beetje weggegooid geld. Hoe nobel het streven ook, wordt geluk dan niet vooral bepaald door de mens zelf? Niet alleen in zijn/haar werkomgeving, maar in de gehele context van het leven.

Bijvoorbeeld door zichzelf te kennen, door keuzes te maken die bij hen passen, door sociale steun, weerbaarheid, veerkracht, fijne relaties en voldoende middelen om een prettig leven te leiden. Met daarbij nog steeds de vrijheid om af en toe eens lekker ongelukkig te zijn.

Daar heb je geen Chief Happiness Offcier voor nodig!

Psycholoog op afstand?

Vandaag op mijn nieuwe werkplek bij De Compagnie in Rijswijk (een aanrader overigens!) hoorde ik iemand mijn werk omschrijven als 'Psycholoog op afstand'.

Dat vind ik mooi gevonden, het omschrijft heel kort en to-the-point wat ik doe: ik begeleid mensen via online schrijftrajecten bij allerhande vragen en problemen. En het het is waar: online is 'op afstand'.

In elk geval fysiek, want mijn cliënten schrijven in hun eigen tijd, op een voor hen fijne en vertrouwde plek, met behulp van hun eigen mailprogramma. Ze hoeven dus niet te reizen, niet plaats te nemen in een spreekkamer tegenover een psycholoog die ze vragend en geïnteresseerd aankijkt. Ze hoeven zich niet ongemakkelijk te voelen als ze een vraag moeilijk te beantwoorden vinden, niet bang te zijn dat non-verbale signalen onjuist worden geïnterpreteerd. Ze hoeven zich niet te laten afleiden door geuren, beelden, gezichtsuitdrukkingen of andere factoren die niet ter zake doen.

Nee, ze kijken in de spiegel van hun beeldscherm en schrijven in alle rust, in eigen tempo, in eigen tijd en ruimte. Een korte mentale retraite, ondersteund en begeleid door mij: 'de psycholoog op afstand'.

Toch wordt juist deze manier van werken als heel veilig en vertrouwd ervaren. Hoewel fysiek op afstand blijft de psycholoog heel dichtbij de (ervarings)wereld, gevoelens en gedachten van de client. Zonder oordeel, maar uitnodigend, empathisch en aanmoedigend om alles op te schrijven wat er in het hoofd opkomt. Zo kan de client zijn/haar eigen, unieke verhaal structureren, de kluwen gedachten en gevoelens ontwarren en weer grip op het leven krijgen. Verdriet verwerken en weer met volle moed de toekomst tegemoet treden, vaak met concrete plannen en handvatten.

Zo blijkt de 'Psycholoog op afstand' toch heel nabij.