Ben jij ook zo streng voor jezelf?

"Wat zit mijn haar weer stom vandaag. 
Ik ben ook veel te dik. 
Waarom zei ik nou weer niks tijdens die belangrijke vergadering? 
Die presentatie ging ook weer slecht vandaag. 
Ik kan echt helemaal niets!"

Zo maar een greep uit de opmerkingen die we onszelf wel eens voorhouden, die we tegen onszelf zeggen. Opmerkingen, die we van geen enkele ander zouden tolereren of accepteren. Niet van een vriend(in), niet van een partner, niet van ouders en zeker niet van een collega.

Maar van onszelf accpeteren we het wel? Is dat niet een beetje vreemd?

We zijn vaak harder en strenger voor onszelf dan voor een ander. We nemen anderen wel eens de maat, maar de lat voor onszelf leggen we nog vele malen hoger. Maar waarom kunnen we wel mededogen en compassie voor een ander hebben en niet voor onszelf?

Vaak komen die gedachten, die kritische innerlijke stem, voort uit de jeugd. Hoewel ouders vaak met de beste intentie te werk gingen, hebben we het idee gekregen dat liefde en waardering aan voorwaarden waren verbonden. Dat je deze moest verdienen, bijvoorbeeld door goede cijfers op school te halen, netjes te eten, beleefd te zijn of mooie sportprestaties te leveren.

En door deze 'interne criticus' is het dus moeilijk om mild voor jezelf te zijn. Om compassie voor jezelf te hebben. Hoe kun je deze 'interne criticus' nou de mond snoeren?

Je hoeft 'm niet helemaal uit te roeien of te negeren, hij kan je namelijk ook behoeden voor fouten of je aanzetten om dingen te verbeteren. Maar je kan 'm wel minder macht geven, door de toon van zijn kritiek te veranderen, hem zijn woorden zorgvuldiger en genuanceerder te laten kiezen, hem met respect en mededogen laten spreken.

Daarnaast heb je altijd de keuze om niet naar je interne criticus te luisteren, je bént de interne criticus niet. Visualiseer hem bijvoorbeeld als een poppenspeler die de marionet (jij) beweegt. En draai dan de rollen eens om.

Als je daarnaast jezelf met dezelfde mildheid tegemoet treedt, net zoals je een goede vriend(in) behandelt, ben je eerder in staat om vrede te hebben met de fouten die je maakt, met de moeilijkheden die je tegenkomt. Dan accepteer je dat falen menselijk is.

Nobody is perfect!

Hoe houd jij alle bordjes in de lucht?

Ken je dat gevoel? Dat je steeds vol goede moed probeert alle bordjes in de lucht te houden, maar je continu het gevoel hebt dat het niet goed lukt? Dat je steeds ergens tekort schiet?

De bordjes van je werk, je gezin, je relatie, je kinderen, je hobbies, je sociale leven, misschien ook de zorg  over je ouders, die ouder en hulpbehoevender worden.

Het valt niet mee, en intussen zie je op alle sociale media de hipste, mooiste en meest fantastische foto's en berichten langskomen, waaruit (b)lijkt dat andere mensen het wel goed voor elkaar hebben. Dat die alleen maar een leuk leven leiden en geen zorgen, gepieker, getob ervaren. En vervolgens voel je je nog slechter over jezelf, maar laat je je toch verleiden om ook maar die blije meerderheid op Facebook en Twitter te volgen.

En heb je er weer een 'bordje' bij. Om doodmoe van te worden.

Zo draaien we mee in de mallemolen van het leven, en lijkt het soms alsof de jaren voorbij vliegen. Is het leven meer overleven geworden. Nauwelijks tijd voor ontspanning, en als die tijd er wel is en je trekt je terug met een boekje op de bank, voel je je schuldig omdat je het gevoel blijft houden dat er nog iets moet.

Wat is dat heilige 'moeten' toch? En het gevoel dat we niet tekort mogen schieten, dat we alles tot in de puntjes geregeld en onder controle moeten hebben? Hoe komen we daar aan? En belangrijker nog: hoe komen we er van af?

Gelukkig zijn er allerlei zelfhulpboeken en stappenplannen beschikbaar. Met de belofte dat als je deze stappen maar netjes zet en de opdrachten uitvoert, je je leven kunt veranderen.

Maar vervolgens lijkt het wederom dat je tekort schiet, want ja: je weet dat je dingen moet loslaten, je weet dat je jezelf en anderen minder hoge eisen moet stellen, je weet dat de dingen niet altijd gaan zoals je wilt, je weet dat je flexibel moet zijn. Maar je voelt het niet, je ervaart het niet, hoe vaak en streng je jezelf ook toespreekt.

De stap van het 'weten' naar het zelf ook 'voelen en ervaren', het je eigen maken van een nieuwe kijk op het leven en op jezelf, vereist dus dat je een verbinding weet te maken tussen beide entiteiten. En dat is een proces dat zich niet makkelijk in een stappenplan laat vangen, want elk mens is uniek en past niet in een mal.

Het goede nieuws is dat je die wijsheid al in je draagt en met een beetje begeleiding op maat kun je op weg geholpen worden om deze zelf te ontdekken en te onderzoeken. Met als resultaat zelfinzicht, zelfcompassie en zelfacceptatie. Zo ben je beter in staat alle bordjes in de lucht te houden of je schouders op te halen als er toch eens eentje uit de lucht valt.

Kun jij het verschil maken?

Net als vele andere Nederlanders heb ik de afgelopen dagen het nieuws gevolgd. Van de ramp met de MH17, de dag van Nationale Rouw en alle nieuwsberichten en commentaren die erop volgden.

Ik werd overvallen door een soort verlamming, net als in 2001 toen ik, hoogzwanger van mijn zoon, vliegtuigen het WTC in NY zag doorboren. "In wat voor wereld leven wij?", was het enige dat ik kon denken. "Moet ik in deze wereld mijn zoon geboren laten worden? Een wereld vol haat, geweld en oorlog". 

Dezelfde gedachten overvielen me nu opnieuw. Natuurlijk dacht ik aan en leefde ik mee met de slachtoffers en nabestaanden van het neergeschoten vliegtuig in de Oekraïne. Tegelijkertijd werd ik ook heel droevig om alle andere onschuldige slachtoffers van geweld in de wereld; in de Gaza-strook, in Syriëë en Libië bijvoorbeeld. Helaas is de lijst nog veel langer.

Het maakt onmachtig, het gevoel dat je er geen invloed op hebt. Het is te groot, te veelomvattend, te complex, te onbegrijpelijk. Wat ter wereld kan het waard zijn om je medemens te vermoorden?

Of is dat naïef en te makkelijk gezegd, wanneer je bent geboren en getogen in een welvarend en democratisch land? Wanneer je dus niet bent opgegroeid met de (levens)verhalen van je voorouders, die je vertellen wie de vijanden zijn en waarom. Wanneer je dus niet van jongs af aan hebt geleerd dat haat, wraak, principes, idealisme, religie of genoegdoening leidende principes zijn in het leven en het omgaan met de ander.

In al mijn onmacht probeer ik steeds te bedenken wat ik dan wel kan doen om de wereld een beetje beter te maken, ook geinspireerd door een vriendin die zei:

"Who ever thinks (s)he is too small to make a difference, never had a mosquito in the room"

Hoe kan ik dat kleine steentje in de vijver zijn? Een steentje, dat een minieme rimpeling in het water veroorzaakt, maar die wellicht kan uitgroeien tot een grote golf?

Door de ander met liefde en mededogen tegemoet te treden. Zonder oordeel, maar met begrip, luisterend naar zijn/haar verhalen en beweegredenen, de dialoog aangaan. Een voorbeeld te zijn voor anderen, voor mijn zoon en andere jonge mensen, zodat ze zien en ervaren wat er gebeurt als je open staat voor elkaar. Wat voor moois het kan brengen wanneer je de ander niet direct de maat neemt, maar met oprechte belangstelling met elkaar in verbinding treedt.

Door niet langer waarde te hechten aan status, bezit, macht en invloed, maar aan verbinding, contact, schoonheid, liefde, zorg voor jezelf en voor de ander.

Ook ik heb nog een lange weg te gaan, maar om vrij de SIRE-campagne te gebruiken: "Een betere wereld begint bij jezelf". 

Doe jij met me mee? 

Waarom mensen elkaar het leven zuur maken

Soms zegt een ander dingen mooier, beter en treffender dan je het zelf ooit had kunnen verwoorden.


Daarom deel ik graag deze blog van Mirjam Windrich, met toestemming natuurlijk.

Wat is wijsheid?

Hoe vaak hoor je niet iemand zich hardop afvragen: "Wat is wijsheid?" Meestal iemand die op zoek is naar antwoorden, die staat voor een moeilijke beslissing of lastige keuze. En dus zoekende is naar 'de wijsheid', die ergens ligt verborgen. Maar waar? Geen navigatiesysteem dat je even aan kunt zetten, geen routekaarten beschikbaar, die je de weg of zelfs maar enige richting kunnen geven.

In de oudheid had je tenminste nog het Orakel, dat een door de goden ingefluisterde voorspelling of advies de wereld inslingerde. Al het goede komt van boven, zo ook toen we nog volop steun en houvast vonden bij verschillende religies. Verboden en geboden waren weliswaar soms knellend, maar gaven wel richting. Aan de vraag wat juist is en wat niet. Wat te doen en vooral ook: wat te laten.

In de huidige individuele maatschappij lijk je er ineens helemaal alleen voor te staan. Zo voelt dat soms ook, eenzaam. Want niemand vertelt je meer wat zowel moreel als praktisch de juiste keuze is. En gaan we angstig maar voortvarend zelf op zoek naar de antwoorden. Coaches en psychologen bieden mooie modellen en stappenplannen, zelfhulp-goeroes beloven in hun boeken het grote geluk, op internet zijn alle meningen vertegenwoordigd, vrienden en familie geven goedbedoelde, doch gekleurde adviezen.  En dus zie je nog steeds door de bomen het bos niet meer. Wie moet je geloven? Wie moet je volgen? Wie heeft er gelijk? En bestaat er wel één gelijk? Wie heeft de wijsheid nou in pacht?

Wijsheid wordt wel omschreven als de kunst om in alle levensomstandigheden juist te oordelen en te handelen. En dat ene woordje, 'juist', is waar nou net de schoen wringt. Want als niemand meer weet wat het juiste is, jijzelf incluis, hoe kun je dan de wijsheid verkrijgen? 

Deze is minder ver weg dan je denkt, de wijsheid zit namelijk al lang in jezelf verborgen. Een eigen wijsheid, eigenwijsheid dus eigenlijk. En hoewel de eigenschap 'eigenwijs' in de dagelijkse praktijk niet altijd een positieve connotatie heeft, is het wel een belangrijke bron waar je uit kunt putten. Bijvoorbeeld door je eigen (veelal aangeleerde) normen, waarden en overtuigingen eens onder de loep te nemen, deze aan een kritische blik te onderwerpen en je eigen mening te vormen. 

Welke waarden vind jij zelf belangrijk en wil je gebruiken als leidraad en richtinggever in het leven? Wat voor persoon wil je zelf zijn? Hoe wil jij je verhouden tot anderen in het leven, tot het leven zelf? Ingewikkelde filosofische vragen, waar je niet zo maar uit bent, die tijd vergen, maar die je wel kunnen leiden naar je eigen bron van wijsheid. 

En dat is nu precies wat er plaatsvindt in een Mindful Analysis traject. Geen vaststaand stappenplan, standaard invuloefeningen of uniforme opdrachten, maar een persoonlijke uitnodiging al schrijvend op zoek te gaan naar jouw bronnen van wijsheid.  

Angst als raadgever

"Angst is een slechte raadgever", is een bekend nederlands gezegde en we weten het allemaal, geloven er ook in. Maar ja, "Bij twijfel, niet inhalen" is er ook nog. En ook daar willen we echt wel waarde aan hechten. Dus wat nu te doen?

Veel twijfel wordt juist veroorzaakt of in stand gehouden door angst. Angst voor het nieuwe, het onbekende, voor verandering. "Je weet wat je hebt, en niet wat je krijgt", om er nog maar een algemeenheid in te gooien. Of: "Nooit je oude schoenen wegdoen, voor je nieuwe hebt".

Met andere woorden: blijf bij het oude, totdat je zeker weet wat het nieuwe je brengt.

En daar zit nu de moeilijkheid: je weet nooit wat het nieuwe je brengt, tenzij jij die grote glazen bol hebt, die de toekomst in heldere beelden aan je toont. Dus een risico zul je altijd lopen, wanneer je de status quo wilt veranderen. En risico's, daar houden we niet zo van. We willen graag geloven en erop vertrouwen dat we controle hebben, dat we alles in de hand kunnen houden, dat het leven maakbaar is.

En dus leef je je leven met de handrem erop, al twijfelend en verschillende opties afwegend. En begrijp me niet verkeerd, ik pleit er zeker niet voor om dan maar al je impulsen te volgen zonder enige afweging van de consequenties van je daden. Maar er is een middenweg, en die komt voort uit weer een mooi cliché: "De enige zekerheid die je hebt, is dat je geen zekerheid hebt". 

Geen zekerheid over hoe de toekomst er uit ziet en hoe keuzes precies zullen uitpakken. Maar je hebt wel de zekerheid van je eigen wijsheid. Als je daarop durft te vertrouwen, dan zal angst je niet langer verlammen, maar je hooguit alert houden voor eventuele beren op je weg.

Meer lezen over angst? Kijk dan eens op deze blog!

Loslaten en afscheid

Ik schreef er al eerder over, over het loslaten van gedachten, gepieker en getwijfel. Gedachten, die als een Roze Olifant door de porseleinkast van je hoofd banjeren.

Soms word je in het leven echter ook gedwongen om afscheid te nemen van een persoon. Van een geliefde, van een goede vriend(in) of naaste die je dierbaar is, je partner. Ofwel door ziekte en overlijden of door het verbreken van een vriendschap, een relatie, een huwelijk.

Je gedachten en gevoelens zijn dan heel dubbel. Hoogstwaarschijnlijk heb je mooie herinneringen aan die persoon, beelden van hoe het was samen, wat een mooie avonturen je hebt beleefd, welke fijne gesprekken je hebt gevoerd, de lol die je samen had. Toch kost het moeite om daar met een glimlach aan terug te denken; al het moois wordt in eerste instantie overschaduwd door het verdriet van het afscheid. En Vasalis schreef het al: "En niet het afscheid nemen doet zo'n pijn, maar het afgesneden zijn".

De realisatie, dat je de persoon echt niet meer zult zien, dat het echt voorbij is, is een pijnlijke. Een verdrietige gedachte, die je eigenlijk nog niet wilt toelaten. Dat is zo definitief. In het geval van overlijden is dat ook zo, er is nog nooit iemand opgestaan uit de dood. Al zal je ook niet de eerste zijn die meent de overledene ergens te zien verschijnen, meestal op momenten dat je er niet op bent voorbereid. Waardoor het ineens weer tot je doordringt: "Het kan niet, hij/zij is er niet meer".

Maar wat als het om een verbroken relatie of vriendschap gaat, vooral wanneer je zelf de breuk niet had gewild? Dan speelt er nog iets extra's mee, namelijk de hoop. Hoop dat het weer goedkomt, hoop dat je de ander 'spontaan' weer tegenkomt, de hoop dat de toekomst toch ineens een andere wending krijgt. Een hoop die wordt gevoed door je gedachten, die eindeloos het verleden blijven analyseren: "Wat als ik dit had gedaan, wat als ik dat had gezegd?". Of gedachten die juist de toekomst proberen te voorspellen of te beïnvloeden:""Stel dat ik zus doe, zal het dan toch...?

Gekmakend, want het verleden is niet meer te veranderen. En de toekomst heb je ook niet in de hand, in elk geval niet wat het gedrag en keuzes van de ander betreft.

Zit er niet veel anders op, dan in het nu te blijven leven. En de toekomst van jezelf wel ter hand te nemen, maar alleen op dat terrein waar jij invloed op hebt, namelijk jezelf. Niet die ander. Je mag het verdriet toelaten, je mag boos en gefrustreerd zijn, het heeft ook tijd nodig om dit te verwerken. Maar probeer er niet in te blijven hangen, richt je op je kracht, je dromen, je wensen en hoe jij die gaat bereiken, zonder die ander.

Dan gaat het je lukken om het verdriet en die ander los te laten. En toveren die mooie herinneringen uiteindelijk vanzelf weer een glimlach op je gezicht.

En kijk en luister anders eens hiernaar...Let it Go!